HIỆN VẬT: DÂY THẮT LƯNG RỒNG CHẠM NGÀ
Niên đại: Thế kỷ XIX
Chất liệu: Ngà voi
Kích thước: Dài ~100cm (ước tính)
Dây lưng được tạo thành từ các mảng ngà hình chữ nhật nối tiếp nhau bằng khớp nối tinh xảo. Mỗi mảng ngà được chạm nổi họa tiết rồng với nhiều lớp độ sâu khác nhau, tạo hiệu ứng phù điêu ba chiều sống động. Hình tượng rồng được thể hiện chi tiết với vảy uốn lượn, móng vuốt sắc nhọn, cùng các chi tiết trang trí phụ như mây, sóng nước – thể hiện sự uy nghiêm và quyền lực của hoàng gia.
Trong văn hóa truyền thống Việt Nam, rồng là linh vật đứng đầu tứ linh (long, lân, quy, phượng), tượng trưng cho quyền uy tối thượng của đế vương. (Đặc biệt, hình tượng rồng trên dây lưng này có năm móng – một đặc quyền chỉ dành riêng cho vua và thái tử). Sự xuất hiện của mây và sóng nước đi kèm rồng không chỉ tạo thẩm mỹ mà còn biểu trưng cho khả năng điều khiển mưa thuận gió hòa, đem lại phúc lành cho muôn dân của bậc đế vương.
Hiện vật không chỉ là trang sức quý giá mà còn là hiện thân của triết lý âm dương, ngũ hành trong vũ trụ quan Á Đông. Rồng tượng trưng cho dương tính, quyền lực trần thế, trong khi mây nước lại mang tính âm, thể hiện sự hài hòa, cân bằng. Đây là minh chứng sống động cho trình độ kỹ thuật và tư duy thẩm mỹ đỉnh cao của nghệ nhân Việt Nam thế kỷ XIX.
